Xây dựng dữ liệu từ đo đạc trực tiếp là bài học số 5 trong chuỗi bài viết hướng dẫn sử dụng phần mềm QGIS của Ứng Dụng Mới, đây là bài học khá thú vị trong việc xây dựng dữ liệu (một trong những yếu tố đặc biệt quan trọng trong GIS). Chính vì thế, việc thực hành QGIS bằng việc xây dựng dữ liệu từ đo đạc là cần thiết.
Dữ liệu đo đạc trực tiếp là những dữ liệu có được bằng cách đi thu thập thực tế, trong đó, người thu thập sử dụng nhiều loại thiết bị và phương tiện khác nhau để ghi nhận sự xuất hiện của các đối tượng trên bề mặt đất.
Trước đây, các thiết bị đo đạc là các máy đo kinh vĩ để đo khoảng cách các điểm và đo góc, máy thủy chuẩn để đo độ cao. Sau đó,người ta phối hợp các kết quả đo lường và sử dụng các phương pháp tính toán để ghi nhận tọa độ và độ cao của các đối tượng và biểu diễn chúng lên bản đồ giấy.
Hiện nay, các thiết bị đo đạc đạc đã hiện đại hơn như: máy toàn đạc điện tử…đặc biệt với sự ra đời và phát triển của hệ thống định vị toàn cầu GPS, việc ghi nhận tọa độ và độ cao trở nên dễ dàng, nhanh chóng hơn rất nhiều. Dữ liệu thu nhận từ kết quả đo đạc trực tiếp có thể là các điểm tọa độ, góc, độ cao…Trong tài liệu này sẽ trình bày cách để tạo dữ liệu GIS khi có tọa độ các điểm.Giả sử ta có bảng các tọa độ được lưu trong tập tin Excel (.xls) như sau:
Chú ý: Dòng đầu tiên trong bảng là tên của cột. Tên của cột không được có khoảng cách, có dấu.
(1) Đưa công cụ tạo dữ liệu dạng điểm vào
Chức năng tạo dữ liệu dạng điểm từ các tọa độ có sẵn được thực hiện trong phần mở rộng của QGIS (plugins).
Để thêm phần mở rộng này vào QGIS, ta thực hiện như sau:
Vào Plugins ==> Plugin Manager ==> Get more
Trong ô Search, gõ tìm Xytools ==> Install Plugin để thêm vào QGIS.
Sau khi được thêm vào, plugin Xytools sẽ được chứa trong thanh menu Vector
(2) Mở dữ liệu chứa tọa độ điểm cần nhập
Để mở file chứa tọa độ các điểm, ta vào Vector ==> Xytools ==> Open Ecxel file as attribute table or Point layer và dẫn đến vị trí chứa tập tin Excel.
(3) Xác định các thông số cần thiết
Hộp thoại Coordinate Reference System Selector xuất hiện yêu cầu ta chọn hệ quy chiếu cho lớp dữ liệu sắp tạo từ các tọa độ trong bảng Excel. Hộp thoại Xy Tools xuất hiện, yêu cầu ta chọn cột vĩ độ (Y) và kinh độ (X) tương ứng với 2 cột trong bảng Excel.
(4) Lưu lớp dữ liệu điểm mới tạo thành file
Hoàn tất bước trên, ta đã tạo được lớp điểm từ các tọa độ trong bảng Excel. Tuy nhiên, đây chỉ là lớp tạo ra tạm thời (Temporary Layer), để lưu lại lớp này, ta vào Vector ==> Xy tools ==>Save attribute table as Point shapefile==> Chọn vị trí lưu file.
